Ngày vía Ngọc Hoàng, hay còn được gọi là ngày lễ cúng Thượng Nguyên, là một dịp lễ quan trọng trong tín ngưỡng dân gian của người Việt Nam. Đây là thời điểm mà người dân thường bày tỏ lòng thành kính, cầu mong cho một năm mới bình an, sung túc và may mắn. Trong không khí rộn ràng của dịp lễ, hình ảnh những cây mía thân vàng xuất hiện khắp các chợ lớn nhỏ, trở thành biểu tượng quen thuộc không thể thiếu trong mâm cúng dâng lên Ngọc Hoàng.

Vì sao mía thân vàng lại được ưa chuộng trong ngày vía Ngọc Hoàng?

Mía không chỉ là một loại cây quen thuộc trong đời sống nông nghiệp Việt Nam, mà còn mang ý nghĩa phong thủy và tâm linh sâu sắc. Theo quan niệm dân gian, cây mía là biểu tượng của sự ngọt ngào, thuận lợi và trọn vẹn. Đặc biệt, cây mía thân vàng lại được xem là một loại “bảo vật” mang ý nghĩa tài lộc, phú quý, bởi màu vàng gắn liền với sự thịnh vượng.

Người ta tin rằng cây mía, với dáng vẻ cao vút và thẳng đứng, tượng trưng cho sự kết nối giữa trời và đất. Khi được đặt trên bàn thờ Ngọc Hoàng, cây mía giúp “làm cầu” để đưa lời khấn nguyện của con cháu lên các bậc thần linh. Mía thân vàng còn có vỏ ngoài óng ánh, tượng trưng cho sự rực rỡ, thành công và may mắn trong năm mới.

Cảnh mua bán nhộn nhịp ở các khu chợ truyền thống

Những ngày sát lễ, khắp các chợ từ thành thị đến nông thôn đều ngập tràn không khí nhộn nhịp. Hàng loạt tiểu thương bày bán những bó mía to, thẳng, vỏ vàng óng với mức giá dao động từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng tùy kích thước. Một số gia đình chuộng mua cả đôi cây mía dài để dựng hai bên bàn thờ, tạo sự đối xứng, trong khi nhiều người chọn các khúc mía ngắn hơn để phù hợp với không gian thờ cúng nhỏ.

Chị Hồng, một tiểu thương tại chợ Bình Tây (TP.HCM), chia sẻ:

“Tầm này năm nào cũng đông khách lắm! Người ta mua không chỉ vì ý nghĩa tâm linh mà còn vì cây mía dễ bảo quản, lại đẹp mắt. Có năm tôi bán cả ngàn cây mà vẫn không đủ hàng.”

Cảnh tượng người dân hối hả chọn từng cây mía, kiểm tra độ tươi, thẳng, và màu sắc khiến không khí ngày lễ thêm phần rộn ràng. Nhiều người còn tranh thủ chụp ảnh, quay video, lưu lại khoảnh khắc nhộn nhịp của mùa lễ hội truyền thống này.

Mâm cúng Ngọc Hoàng và sự xuất hiện của cây mía thân vàng

Mâm cúng Ngọc Hoàng thường được bày biện trang trọng, bao gồm hoa quả, nhang đèn, bánh trái, cùng các lễ vật đặc trưng. Trong đó, đôi cây mía thân vàng được xem như lễ vật quan trọng, giúp hoàn thiện mâm cúng.

Theo phong tục, cây mía thường được dựng thẳng đứng hai bên bàn thờ hoặc đặt nằm ngang trên mâm lễ, tùy theo phong tục từng vùng miền. Nhiều người còn chọn mía có ngọn lá xanh tươi, biểu tượng cho sự sống động và phát triển không ngừng.

Ông Minh, một nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, giải thích:

“Ngày vía Ngọc Hoàng là dịp để con người thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự che chở từ bề trên. Đôi cây mía trên bàn thờ không chỉ mang ý nghĩa vật chất mà còn là lời gửi gắm tâm linh của gia đình.”

Ý nghĩa văn hóa và gìn giữ nét đẹp truyền thống

Dù xã hội hiện đại đang thay đổi từng ngày, nhưng những phong tục truyền thống như cúng ngày vía Ngọc Hoàng vẫn giữ được sức sống mãnh liệt trong lòng người Việt. Hình ảnh cây mía thân vàng không chỉ là biểu tượng của ngày lễ mà còn là minh chứng cho sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên, giữa tín ngưỡng và đời sống thực tiễn.

Bà Lan, một người cao tuổi ở Hà Nội, bồi hồi chia sẻ:

“Thời tôi còn bé, cứ đến ngày vía Ngọc Hoàng, mẹ lại dặn anh em tôi chọn cây mía thẳng nhất, đẹp nhất để cúng. Giờ dù con cháu bận rộn, nhưng đến ngày này vẫn nhớ làm lễ đầy đủ, giữ nếp nhà.”

Lời kết

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, những nét đẹp văn hóa truyền thống như ngày vía Ngọc Hoàng và việc mua mía thân vàng vẫn giữ được giá trị riêng. Không chỉ đơn thuần là một nghi thức, đó còn là dịp để mỗi người nhìn lại, trân trọng những giá trị gia đình, cội nguồn và gửi gắm ước vọng cho tương lai tươi sáng.

Còn bạn, đã chuẩn bị mía thân vàng để cúng Ngọc Hoàng năm nay chưa? Nếu chưa, hãy ghé ngay các khu chợ truyền thống để hòa mình vào không khí nhộn nhịp và chọn cho mình những cây mía ưng ý nhất nhé!