Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành một yếu tố quan trọng trong việc phát triển và cải thiện các sản phẩm, dịch vụ, và mô hình kinh doanh của nhiều ngành công nghiệp. Tuy nhiên, việc triển khai và duy trì các hệ thống AI lại không phải là một công việc đơn giản. Thực tế, một trong những ví dụ điển hình của sự tốn kém trong đầu tư AI là câu chuyện về DeepSeek, một công ty đã phải chi tiêu hơn một tỷ USD để phát triển hệ thống AI, thay vì con số 5,6 triệu USD như dự tính ban đầu. Vậy đâu là nguyên nhân khiến cho dự án này đội vốn lên mức khổng lồ như vậy? Bài viết này sẽ phân tích những yếu tố dẫn đến sự tốn kém vượt mức này và tác động của nó đối với ngành công nghệ.

1. DeepSeek và Dự Án AI Bắt Đầu Với Mục Tiêu Khiêm Tốn

DeepSeek là một công ty công nghệ nổi bật với các dự án nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Vào những năm đầu, DeepSeek đặt mục tiêu phát triển một hệ thống AI có khả năng xử lý các tác vụ phức tạp liên quan đến tìm kiếm, phân tích dữ liệu lớn, và dự báo các xu hướng kinh tế. Ban đầu, công ty ước tính chi phí cho việc phát triển hệ thống AI này sẽ rơi vào khoảng 5,6 triệu USD, một con số tương đối hợp lý đối với một dự án nghiên cứu công nghệ tiên tiến.

Kế hoạch ban đầu của DeepSeek bao gồm việc xây dựng một mô hình AI nhỏ gọn, có khả năng phân tích dữ liệu thông qua các thuật toán cơ bản và có thể được triển khai trên một hệ thống phần cứng không quá phức tạp. Dự án này được kỳ vọng sẽ mang lại giá trị lớn trong việc phân tích dữ liệu và cải thiện hiệu quả công việc cho các doanh nghiệp.

2. Lý Do Dự Án Phát Triển Quá Mức: Các Yếu Tố Kỹ Thuật và Thách Thức Dự Toán

Mặc dù ban đầu, chi phí phát triển AI của DeepSeek được dự tính ở mức khá hợp lý, nhưng thực tế đã không như kỳ vọng. Dự án này đã bị đội chi phí lên đến hơn một tỷ USD. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch khổng lồ giữa chi phí dự tính và chi phí thực tế?

a. Sự Phức Tạp của Các Thuật Toán AI

Một trong những yếu tố chính làm tăng chi phí là sự phức tạp của các thuật toán AI mà DeepSeek quyết định phát triển. Ban đầu, công ty chỉ dự định xây dựng một hệ thống AI sử dụng các mô hình học máy cơ bản như học sâu (deep learning) và học có giám sát (supervised learning). Tuy nhiên, khi dự án tiến triển, đội ngũ phát triển đã nhận ra rằng các mô hình học máy cơ bản không đủ mạnh mẽ để xử lý các tác vụ phức tạp mà họ mong muốn. Vì vậy, họ đã quyết định chuyển sang các mô hình học sâu (deep neural networks) tiên tiến hơn, yêu cầu tính toán phức tạp hơn rất nhiều và việc triển khai đòi hỏi phần cứng mạnh mẽ hơn, chi phí tăng vọt.

b. Cần Nguồn Lực Về Nhân Sự Chuyên Môn Cao

Một yếu tố quan trọng khác là yêu cầu về nguồn nhân lực chuyên môn cao. Để phát triển các hệ thống AI tiên tiến như thế này, DeepSeek phải thuê mướn một đội ngũ các chuyên gia về học máy, dữ liệu lớn, và các lĩnh vực khác liên quan. Những chuyên gia này yêu cầu mức lương cao và nhiều nhà nghiên cứu cũng cần phải có nền tảng kiến thức sâu rộng về toán học, thống kê và công nghệ phần mềm, điều này khiến chi phí nhân công trở nên đắt đỏ hơn dự tính ban đầu.

Ngoài ra, DeepSeek cũng phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực trong lĩnh vực AI. Sự cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới trong việc thu hút tài năng AI khiến công ty phải đưa ra các mức đãi ngộ hấp dẫn để thu hút các chuyên gia hàng đầu trong ngành, từ đó làm tăng chi phí nhân sự.

c. Khó Khăn Trong Việc Đảm Bảo Dữ Liệu Chất Lượng Cao

Một yếu tố quan trọng trong việc phát triển hệ thống AI chính là chất lượng dữ liệu. Hệ thống AI của DeepSeek yêu cầu một lượng lớn dữ liệu để huấn luyện các mô hình, và việc thu thập và xử lý dữ liệu này không hề đơn giản. Đặc biệt, dữ liệu cần phải có chất lượng cao và phải được làm sạch trước khi có thể sử dụng cho việc huấn luyện mô hình AI.

Việc đảm bảo chất lượng dữ liệu yêu cầu sự đầu tư vào công nghệ xử lý dữ liệu và các quy trình kiểm tra nghiêm ngặt. Hơn nữa, việc tìm kiếm và xây dựng các cơ sở dữ liệu lớn và đáng tin cậy cũng là một yếu tố khiến chi phí đội lên rất nhiều.

d. Chi Phí Phần Cứng và Hạ Tầng Công Nghệ

AI đòi hỏi phần cứng mạnh mẽ để xử lý các thuật toán phức tạp. DeepSeek, nhận thức được sự cần thiết của việc xây dựng các hệ thống máy tính và phần cứng mạnh mẽ, đã phải đầu tư một khoản lớn vào việc mua sắm các thiết bị phần cứng, bao gồm các bộ vi xử lý GPU, hệ thống lưu trữ đám mây, và cơ sở hạ tầng mạng. Những khoản đầu tư này không chỉ tốn kém mà còn yêu cầu bảo trì và nâng cấp định kỳ.

Bên cạnh đó, việc triển khai AI ở quy mô lớn còn đòi hỏi các trung tâm dữ liệu mạnh mẽ và đáng tin cậy, điều này càng làm tăng chi phí vận hành của dự án. Không những vậy, việc duy trì và quản lý hạ tầng phần cứng để hỗ trợ hệ thống AI có thể khiến ngân sách vượt xa so với kế hoạch ban đầu.

3. Tác Động Của Việc Đội Vốn Đến DeepSeek

Việc chi tiêu quá mức trong một dự án công nghệ có thể có nhiều tác động tiêu cực, và DeepSeek không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng dù tốn kém, dự án này đã mang lại những giá trị tiềm năng lớn cho công ty.

a. Căng Thẳng Tài Chính và Sự Cạnh Tranh Khốc Liệt

Một trong những tác động rõ rệt nhất là sự căng thẳng tài chính mà DeepSeek phải đối mặt. Chi phí phát triển quá lớn khiến công ty gặp khó khăn trong việc duy trì dòng tiền và tài trợ cho các dự án khác. Việc chi tiêu quá mức có thể làm gia tăng sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành, và nếu DeepSeek không thể thu lại lợi nhuận từ dự án AI này, công ty có thể đối mặt với nguy cơ phá sản.

b. Cơ Hội và Thách Thức Từ AI

Tuy nhiên, một mặt khác, việc phát triển hệ thống AI tiên tiến cũng mang lại cơ hội rất lớn. Nếu DeepSeek có thể thành công trong việc phát triển và triển khai công nghệ AI, hệ thống này sẽ giúp họ nâng cao vị thế trong ngành công nghệ, thu hút khách hàng và đối tác, đồng thời tạo ra cơ hội phát triển bền vững trong tương lai. AI có thể giúp công ty tạo ra các sản phẩm và dịch vụ đổi mới, đồng thời tối ưu hóa quy trình kinh doanh và gia tăng hiệu quả.

4. Tác Động Đến Ngành Công Nghệ và Bài Học Đắt Giá

Việc DeepSeek tốn hơn một tỷ USD thay vì chỉ 5,6 triệu USD để phát triển AI là một lời nhắc nhở quan trọng đối với các công ty công nghệ khác về sự tốn kém và thách thức khi triển khai các dự án AI. Nó cũng là một minh chứng cho việc dự toán chi phí trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là AI, có thể gặp nhiều khó khăn và sai lệch.

Các công ty công nghệ, đặc biệt là những công ty khởi nghiệp, cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng về ngân sách, lập kế hoạch tài chính chi tiết, và quan trọng nhất là phải có chiến lược quản lý dự án chặt chẽ để tránh vượt quá chi phí dự tính. Đồng thời, cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và phần cứng trước khi quyết định bắt tay vào phát triển các hệ thống AI.

Kết Luận

Câu chuyện của DeepSeek là một ví dụ điển hình về sự phức tạp và tốn kém trong việc phát triển các dự án AI quy mô lớn. Mặc dù chi phí đội lên quá mức, nhưng nếu DeepSeek có thể thành công trong việc hoàn thiện và triển khai công nghệ AI này, họ sẽ mở ra một tương lai bền vững và đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, các công ty khác trong ngành công nghệ cần phải học hỏi từ những sai lầm này, để tránh những rủi ro tài chính không đáng có và xây dựng các chiến lược đầu tư thông minh, hiệu quả hơn trong việc phát triển AI.

TVN