Bollinger Bands (Dải Bollinger) là một công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến giúp nhà đầu tư nhận biết vùng giá quá mua, quá bán và sự biến động của thị trường. Được phát triển bởi John Bollinger vào đầu thập niên 1980, Bollinger Bands là một trong những chỉ báo được sử dụng nhiều nhất trong giao dịch cổ phiếu, forex và tiền điện tử.
1. Bollinger Bands là gì?
Bollinger Bands là một dải gồm ba đường:
- Dải giữa (Middle Band): Là đường trung bình động đơn giản (SMA) của giá, thường tính theo 20 phiên.
- Dải trên (Upper Band): Là dải giữa cộng thêm 2 lần độ lệch chuẩn (standard deviation).
- Dải dưới (Lower Band): Là dải giữa trừ đi 2 lần độ lệch chuẩn.
Công thức cơ bản:
Middle Band = SMA(n)
Upper Band = SMA(n) + (2 x độ lệch chuẩn)
Lower Band = SMA(n) - (2 x độ lệch chuẩn)
2. Bollinger Bands dùng để làm gì?
Bollinger Bands giúp trader:
- Đo lường độ biến động của giá.
- Xác định vùng quá mua/quá bán.
- Phát hiện các cú breakout hoặc tín hiệu đảo chiều.
Khi dải Bollinger thu hẹp, thị trường đang ít biến động — đây có thể là dấu hiệu cho một đợt bứt phá sắp xảy ra. Khi dải Bollinger mở rộng, thị trường đang có biến động mạnh.
3. Cách sử dụng Bollinger Bands hiệu quả
a. Giao dịch khi giá chạm dải trên/dưới
- Khi giá chạm dải trên, thị trường có thể đang quá mua, dễ điều chỉnh.
- Khi giá chạm dải dưới, thị trường có thể đang quá bán, có khả năng bật lên.
⚠️ Lưu ý: Chạm dải không đồng nghĩa là giá sẽ đảo chiều ngay, cần kết hợp thêm các chỉ báo khác (RSI, MACD…).
b. Chiến lược Bollinger Band Squeeze
- Khi dải Bollinger siết chặt, giá thường sắp có breakout mạnh.
- Trader theo dõi hướng breakout để vào lệnh theo xu hướng mới.
c. Kết hợp với mô hình nến
Bollinger Bands hoạt động hiệu quả khi kết hợp với các mô hình nến đảo chiều như Doji, Hammer, Engulfing… tại vùng chạm dải trên/dưới.
4. Ưu và nhược điểm của Bollinger Bands
Ưu điểm:
- Dễ hiểu, dễ sử dụng.
- Áp dụng cho nhiều thị trường: chứng khoán, forex, crypto…
- Giúp nhận biết sớm sự thay đổi xu hướng.
Nhược điểm:
- Dễ gây nhiễu tín hiệu trong thị trường sideway.
- Không cung cấp tín hiệu mua/bán rõ ràng, cần kết hợp thêm công cụ khác.
5. So sánh Bollinger Bands với các chỉ báo khác
| Chỉ báo | Mục đích chính | Tín hiệu quá mua/quá bán |
|---|---|---|
| Bollinger Bands | Biến động, breakout | Có |
| RSI (Relative Strength Index) | Sức mạnh xu hướng | Rõ ràng |
| MACD | Xác nhận xu hướng và tín hiệu mua bán | Không rõ ràng |
6. Kết luận
Bollinger Bands là một công cụ mạnh mẽ giúp trader hiểu rõ hơn về biến động giá và xác định các điểm vào/ra tiềm năng. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, nên kết hợp Bollinger Bands với các chỉ báo kỹ thuật khác và phân tích theo khung thời gian phù hợp.